Çene Ağrısı Nedir? Çene Ağrısı Neden Olur?

Çene ağrısı, sık karşılaşılan rahatsızlıklarda biridir. Bazı durumlarda yüzün farklı bölümlerine doğru ilerleyebilir. Birçok farklı nedene bağlı olarak meydana gelebilen bir ağrıdır. Konuşma çiğneme ve yutma gibi eylemlerde güçlük yaşanması durumuna neden olur. Hafif veya şiddetli olarak görülebilir. Genellikle diş hekimliği alanına giren problemler olarak bilinirken, tedavi için altta yatan nedenlerin belirlenmesi gerekmektedir.

Çene Ağrısı Nedir?

Çoğu kişi bu ağrıları, günlük yaşantısını çok fazla etkilemediği için önemsemez ve doktora gitme gereksinimi duymaz. Ancak özellikle şiddetli seyretmesi halinde ve uzun süreli devam etmesi halinde kendiliğinden geçmez ve tedavi edilmesi gerekebilir. Uzun süreli ve tekrar eden ağrılarda mutlaka bir uzmana görünmeli ve rahatsızlığın altta yatan nedeni belirlenmelidir.

Çene Ağrısı Neden Olur?

Çene ağrısı nedenleri arasında birçok etken faktör olabilir. Her bir neden değişik özellikte ağrılara neden olabilir ya da bu ağrılara eşlik eden farklı semptomların meydana gelmesine yol açabilir. “Çene ağrısı neden olur?” gibi sorulara cevap olacak maddeler şu şekilde sıralanabilir:

Çene Eklemi (Temporomandibular Eklem-TME) Hastalıkları 
TME hastalıkları, çene ağrılarında en sık görülen nedenler arasında yer alır. Araştırmalara göre yaklaşık 8 kişiden birinde bu hastalık görülmektedir. Erkeklere oranla kadınlarda daha fazla yaşanan bir problemdir.

• Çene yaralanmaları ve travmalar 
• Eklem iltihabı gibi hastalıklar
• Diş gıcırdatma
• Çene ve diş yapısına bağlı gelişen bozukluklar
• Çene etrafında bulunan kasların iltihaplanması

TME hastalıklarına bağlı olarak görülen belirtiler:

• Ağzı açarken ses duyma
• Yüzde, kulakta veya çenede ağrı ya da sızı
• Tekrar eden ve uzun süren baş ağrısı
• Kulak çınlaması ve baş dönmesi
• Görme işlevlerinde bozukluk
• Çiğneme güçlüğü 
• Stres

Travma
Bazı travmaların yaşanması sonucu çene kemiğinin yapısında bozulma, kırılma veya yerinden çıkma gibi durumla gelişebilir. Bu gibi durumlar sonrası çene kemiğinde ağrı, morarma, çürüme, şişlik, dişlerde kırılma ya da diş kaybı yaşanabilir.

Diş ve Diş Eti Problemleri
Çene ağrılarına neden olabilecek bazı dental rahatsızlıklar bulunmaktadır. Bunlar;

• Diş çürümesi veya apse gelişimi
• Diş çatlakları ya da kırıkları
• Diş eti çekilmesi gibi diş eti hastalıkları
• 20’lik diş çıkması
• Diş diziliminde bozukluklar
• Diş sıkma veya gıcırdatma

Eklem Problemleri
Romatoid artrit, bağışıklık sisteminin kendi hücrelerine zarar vermesi halinde ortaya çıkan otoimmün bir eklem hastalığıdır. Bu hastalık, temporomandibular eklemi tutarak çene yapısına zarar verebilir.

Bazı Hastalıklar
Çok fazla görülmese de kabakulak veya tetanoz gibi hastalıklar da çene ağrıları nedenleri arasında yer alabilir. Virüslerin sebep verdiği kabakulak tükür bezlerinde şişmeye neden olabilir ve çene hareketlerini kısıtlayabilir.

Kalp Krizi
Sol çene altında gelişen ağrılar, kalp krizinin bir semptomu olabilir. Kalp krizi anında kalbe yakın olan sinirlerden gelen ağrı, vücudun farklı bir bölgesindeymiş hissi yaratabilir. Bu gibi durumlara ‘yansıyan ağrı’ adı verilmektedir. Sol çenede ya da alt çenede ağrı da yansıyan ağrı olarak ortaya çıkabilir. Ayrıca omuz ve kolun iç bölümüne de yayılabilir.

Sinüzit
Sinüs, burunda ve göz altında bulunan boşluklardır. Bu boşlukların iltihaplanması halinde ortaya çıkan duruma sinüzit adı verilir. Kronik durumlarda çenenin üst bölümünde ağrılara neden olabilir.

Trigeminal Nevralji
Yüz bölgesinin duyusunu beyne ileten sinirin adı trigeminal sinirdir. Bu sinir üzerine kan damarları tarafından baskı yapılması halinde ağrı gelişebilir. Ayrıca Multipl Skleroz (MS) hastalığı da bu gibi durumlara yol açabilir. Trigeminal nevraljide gelişen çene ağrıları çoğunlukla tek taraflıdır. Sıklıkla üst çene ağrısı olarak görülen bu ağrılar, hastalar tarafından çoğunlukla bıçak saplanması ya da elektrik çarpması olarak ifade edilir.

Küme Tipi Baş Ağrısı
Ani gelişen ya da belirli bir düzeyde ilerleyen ağrı türüdür. Gece uykudan uyanmanıza neden olabilecek kadar şiddetli olabilir. Genellikle göz ya da şakak bölgesine etki sağlayan bu ağrılar, çenede de ağrı hissedilmesine neden olabilir.

Tümör ve Kistler
Çene kemiğinde, ağız ve yüz bölgesindeki dokularda tümör ve kist gelişmesi yaşanabilir. Genellikle iyi huylu yapılardır. Ancak hızla büyüyebilirler ve diş sağlığını olumsuz yönde etkileyebilirler. Bu sebeple odontojenik tümör ve kistlerin ameliyat ile alınması gerekebilir.

Çene Ağrısı Nasıl Geçer?

“Çene ağrısı nasıl geçer?” sorusunun cevaplanabilmesi için ağrıya neden olan durum belirlenmesi ve o duruma bağlı olarak tedavi planlaması yapılması gerekmektedir. kalıcı çözüm öncesi ağrının hafiflemesine ve geçmesine fayda sağlayabilecek birtakım uygulamalar bulunmaktadır. Bu uygulama şunlardır:

• Ağrıyan kısım üzerine sıcak havlu uygulamak
• Ağrılı bölge üzerine soğuk uygulamak
• Doktor önerisi üzerine ağrı kesici kullanmak
• Ağrıyan çene eklemine çok baskı uygulamadan masaj yapmak
• Fizik tedavi uygulamaları

Çene Ağrısı Tedavisi

Çene ağrısı tedavisi, ağrıya sebep olan probleme yönelik uygulanır. Ağrılar bir enfeksiyondan kaynaklı ortaya çıkmışsa doktorun reçetesi sonrası antibiyotik ya da antiviral ilaç tedavisi uygulanabilir.
Travma ya da herhangi bir yapısal bozukluk olduğunda ameliyat ile tedavi uygulanabilir. Uyku sırasında diş gıcırdatma veya diş sıkma gibi problemleri olan kişilere kullanmaları için gece plağı veya kas gevşetici ilaç tedavileri önerilebilir.
Sinirsel bozukluklar sonucu ortaya çıkan ağrılarda doktorun gerekli görmesi halinde kapsaisin içerikli topikal merhemler kullanılabilir. Çenede şişlik veya inflamasyon söz konusu olduğunda steroid içeren kremler doktor tarafından reçetelendirilebilir.
Migren ve gerilim tipi baş ağrısı olan kişilerde doktorun gerekli görmesi halinde ağrı kesici kullanımı çene ağrılarını önleme fayda sağlar. Ancak ağrılar diş veya diş eti hastalıklarından kaynaklı gelişme gösterdiğinde ağız ve diş bakımına gerekli özen gösterilmeli ve hastalığa yönelik diş tedavileri vakit kaybetmeden yapılmalıdır. 
Çene ağrılarının gelişmesinde herhangi bir fizyolojik problemin olmadığı durumlarda hastalarda psikolojik etkenler de göz önüne alınarak bu açıdan da değerlendirme yapılmaktadır. Psikolojik rahatsızlıkların söz konusu olması halinde uzman psikiyatrist tarafından birtakım antidepresan ilaç ve bilişsel terapi yöntemleri uygulanabilir.
Tüm bu tedavilerin yanında kişiye özel farklı bir tedavi uygulaması da yapılabilir. Bu nedenle uzman doktorlar tarafından gerekli görülen tedavi planına uyum sağlanmalıdır.